Mae cymunedau cydlynus yn gymunedau diogel. O’u cymharu â rhannau eraill o’r DU, mae’r cyfraddau troseddu ac ymddygiad gwrthgymdeithasol yn ardaloedd y ddau awdurdod lleol yn isel, er bod llecynnau mewn rhannau o’r Rhyl yn Sir Ddinbych lle mae cyfraddau uwch. Mae trais domestig yn parhau’n her fawr yng nghyswllt diogelwch personol yn ardaloedd y ddau awdurdod lleol.
Mae Arolwg Cenedlaethol Cymru yn cynnwys nifer o ddangosyddion ar gyfer cydlyniant cymunedol sydd wedi’u dangos isod.
Mae cymunedau cydlynus hefyd yn gynaliadwy a chydnerth, felly mae amddiffyn rhag llifogydd ac addasu i’r newid yn yr hinsawdd, ailgylchu a lleihau allyriadau carbon yn heriau allweddol o dan y nod hwn.
Mae’r dystiolaeth ddemograffig rydym wedi’i chasglu hefyd yn codi rhai ystyriaethau allweddol. Gan gymryd bod bwriad i gynnal cymunedau cytbwys sy’n cwrdd ag anghenion pobl o bob oed ac yn hyrwyddo cysylltiadau da rhwng y cenedlaethau, mae angen ystyried y gwahanol anghenion ar wahanol gyfnodau mewn bywyd.
- Disgwylir y bydd angen cymorth ar y boblogaeth sy’n heneiddio i aros yn annibynnol, cael mynediad at wasanaethau ac atal arwahanrwydd cymdeithasol.
- Mae ein tystiolaeth yn dangos hefyd fod niferoedd y bobl ifanc sy’n preswylio yn ardaloedd y ddau awdurdod lleol yn gymharol fach a bod allfudo gan bobl ifanc leol yn gwaethygu’r mater hwn. Mae cyfleoedd economaidd ac addysgol, ynghyd â llety fforddiadwy, wedi’u nodi’n ffactorau allweddol ar gyfer cadw a denu pobl ifanc i’r ardal.
Er bod cymunedau cydlynus wedi’u seilio ar bobl, mae agweddau a chyfleoedd i gael llety o ansawdd da yn angenrheidiol ac yn ffactor allweddol i les y gymuned a’r unigolyn. Cafwyd ergyd drom i’r lefel o adeiladu tai yn ardaloedd y ddau awdurdod lleol o ganlyniad i’r dirywiad economaidd ac, er bod arwyddion cynnar o adferiad yn y sefyllfa, mae’r cyfraddau cwblhau ar lefelau cymharol isel. Er bod gwerthiant tai yn dechrau codi, mae’r gymhareb rhwng y pris cyfartalog am dŷ a’r cyflog cyfartalog hefyd yn parhau’n uchel ar draws yr ardal. Mae’r gallu i ddarparu tai fforddiadwy newydd yn her fawr.
Cafwyd cynnydd yn ardaloedd y ddau awdurdod lleol ar drwyddedu a gwella ansawdd Tai Amlfeddiannaeth a gwella’r stoc tai rhent cymdeithasol i gyrraedd Safon Ansawdd Tai Cymru.
Roedd ein hymgynghoriad â’r cyhoedd yng Nghonwy ac yn Sir Ddinbych yn dangos bod angen asedau ffisegol lleol ar gymunedau i ddod â phobl at ei gilydd a meithrin hunaniaeth gymunedol. Gallai’r rhain fod yn adeiladau ar gyfer gwasanaethau cyhoeddus traddodiadol fel ysgolion, llyfrgelloedd neu ganolfannau cymunedol neu, i’r un graddau, yn siopau, caffis neu dafarndai lleol. Mae parodrwydd i ystyried trefniadau amgen ar gyfer rheoli / perchenogi.
Roedd preswylwyr hefyd yn teimlo eu bod am weld rhagor o asedau’n cael eu rhedeg gan gymunedau ar draws y sir, a gwell mynediad a chyfleusterau i’w gwneud yn ganolfannau amlbwrpas hunangynhaliol .
